Nr telefonu alarmowego dla osób doświadczających przemocy w rodzinie

786 216 733

czynny w godzinach 730-1530

Uchwałą Rady Gminy Gromnik Nr XXIV/212/2017 z dnia 30 marca 2017r. został przyjęty „Program przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie w Gminie Gromnik na lata 2017-2020”.

Program skierowany jest do mieszkańców Gminy Gromnik, a w szczególności do: ofiar przemocy w rodzinie, sprawców przemocy, przedstawicieli instytucji i służb zobowiązanych do udzielenia pomocy osobom doznającym przemocy.

Zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, zasady postępowania wobec osób dotkniętych przemocą w rodzinie oraz osób stosujących przemoc w rodzinie określa ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493 z pzm.). Zgodnie z ustawą do zadań własnych gminy należy:

  1. opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie,
  2. prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie,
  3. zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia,
  4. tworzenie zespołów interdyscyplinarnych.
Instytucje pomagające ofiarom przemocy

Policja

Do podstawowych zadań policji należy m.in:

  1. ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra,
  2. inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zkresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami pozarządowymi.
  3. wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców.

Działania chroniące ofiary przemocy domowej podejmowane przez policję zgodnie z obowiązującym prawem:

  • interwencja,
  • sporządzenie dokładnego opisu zdarzenia (notatka urzędowa),
  • zatrzymanie sprawców przemocy domowej stwarzających w sposób oczywisty zagrożenie dla życia bądź zdrowia ofiar, a także mienia,
  • wszczęcie postępowania przygotowawczego przeciwko sprawcy przemocy w przypadku zgłoszenia lub stwierdzenia popełnienia przestępstwa,
  • zabezpieczenie dowodów popełnienia przestępstwa,
  • podjęcie działań prewencyjnych wobec sprawcy przemocy,
  • udzielenie informacji ofiarom o możliwości uzyskania pomocy.

Osoby wzywające policję mają prawo do:

  • uzyskania od policjantów zapewnienia doraźnego bezpieczeństwa,
  • uzyskania informacji, kto przyjechał na wezwanie - numer identyfikacyjny policjantów, nazwa i siedziba jednostki,
  • wykorzystania dokumentacji interwencji policyjnej jako dowodów w sprawie karnej przeciw sprawcy przemocy,
  • zgłoszenia interweniujących policjantów na swiadków w sprawie sądowej.

Prokuratura

Osoby poszkodowane na skutek przemocy domowej, a także świadkowie mogą złożyć w prokuraturze bądź na policji zawiadomienie o przestępstwie ściganym w trybie publiczno-skargowym lub wniosek o ściganie przestępstwa (dotyczy to przestępstw ściganych na wniosek osoby poszkodowanej). W przypadku uzasadnionego podejrzenia, że popełniono przestępstwo prokuratura wspólnie z policją ma obowiązek:

  • wszcząć postępowanie przygotowawcze mające na celu sprawdzenie czy faktycznie popełniono przestępstwo,
  • wyjaśnienia okoliczności czynu,
  • zebrania i zabezpieczenia dowodów,
  • ujęcia sprawcy,
  • w uzasadnionym przypadku zastosować środek zapobiegawczy wobec sprawcy przemocy w postaci
    • dozoru policyjnego,
    • tymczasowego aresztowania

Działalność gmin

Obowiązek przeciwdziałania przemocy w rodzinie, szczególnie w rodzinie z problemem alkoholowym, spoczywa także na samorządach lokalnych. Zgodnie ze znowelizowaną Ustawą o Wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, do zadań własnych gminy należy m.in. udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychologicznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie.
Możliwości działań na rzecz pomocy ofiarom przemocy domowej podejmowanych na terenie gmin:
1.  Udostępnienie rodzinom, w których występuje przemoc, pomocy psychospołecznej i prawnej, poprzez:
a) tworzenie i prowadzenie:

  • punktów informacyjno-konsultacyjnych
  • schronisk dla ofiar przemocy domowej
  • ośrodków interwencji kryzysowej
  • telefonów zaufania
  • programów środowiskowych

b) inicjowanie powstawania i wspieranie:

  • organizacji społecznych pomagających ofiarom przemocy domowej,
  • grup wsparcia dla ofiar przemocy domowej,

Zadania te powinny być umieszczone w Gminnym programie rozwiązywania problemów alkoholowych. Na realizację tego programu gmina przeznacza środki z opłat za zezwolenia na sprzedaż alkoholu.

2.  W przypadku gdy aktom przemocy towarzyszy picie alkoholu należy powiadomić gminną komisję rozwiązywania problemów alkoholowych, która zgodnie z prawem powinna:

  • przeprowadzić dokładne rozeznanie sytuacji (wywiad środowiskowy),
  • wezwać osobę nadużywająca alkoholu i stosującą przemoc na rozmowę ostrzegawczą, informującą o prawnych konsekwencjach stosowania przemocy wobec bliskich,
  • udzielić wsparcia socjalnego, psychologicznego, prawnego osobom poszkodowanym,
  • poinformować członków rodzin o możliwościach szukania pomocy w zakresie problemów alkoholowych i przemocy domowej,
  • prowadzić dokumentację przypadku,
  • w przypadku stwierdzenia bądź podejrzenia popełnienia przestępstwa powiadomić organy ścigania,
  • w razie konieczności powiadomić policję i wnioskować o objęcie rodziny działaniami zgodne z kompetencjami, np. wizyty dzielnicowego,
  • w razie konieczności powiadomić ośrodek pomocy społecznej i wnioskować                o objęcie rodziny działaniami zgodne z kompetencjami,
  • wnioskować do sądu rejonowego o zastosowanie, wobec osoby uzależnionej od alkoholu, obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego,
  • współpracować z innymi instytucjami i organizacjami pomagającymi ofiarom przemocy domowej w środowisku lokalnym,

Pomoc społeczna

Celem działania pomocy społecznej (zgodnie z Ustawą o pomocy społecznej) jest umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenia trudnych sytuacji życiowych, których same nie są w stanie pokonać, a także zapobieganie powstawaniu tych sytuacji. Pomoc społeczna jest udzielania między innymi w przypadku przemocy w rodzinie. Przemoc domowa jest przyczyną dysfunkcji rodziny, a także może być konsekwencją dysfunkcji    o innym podłożu. Pomocy społecznej udziela się także w przypadku: ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, alkoholizmu, narkomanii, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. Wszystkie te sytuacje mogą sprzyjąć występowaniu przemocy wobec bliskich bądź z niej wynikać. W strukturach lokalnych działają Miejskie lub Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej. Bezpośrednią pomocą rodzinom i osobom potrzebującym zajmują się pracownicy socjalni działający zgodnie z ustaloną rejonizacją. W ramach swoich kompetencji i zadań pomoc społeczna:

  • przeprowadza wywiad środowiskowy umożliwiający diagnozę sytuacji rodziny lub osoby. (Niebieska karta - załącznik do wywiadu),
  • przygotowuje wszechstronny plan pomocy,
  • monitoruje efekty podjętych działań,
  • pomaga w załatwianiu spraw urzędowych i innych ważnych spraw bytowych,
  • udziela szeroko rozumianego poradnictwa, np. prawnego, psychologicznego lub wskazuje miejsca gdzie można uzyskać taką pomoc,
  • udziela informacji o przysługujących świadczeniach i formach pomocy
  • w uzasadnionych przypadkach:
    • udziela pomocy finansowej w formie zasiłków stałych, okresowych, celowych,
    • udziela pomocy rzeczowej np. przekazanie odzieży, żywności,
    • udziela zasiłków i pożyczek na ekonomiczne usamodzielnienie się
  • informuje o możliwościach uzyskania pomocy w środowisku lokalnym,
  • wskazuje miejsca zajmujące się pomaganiem ofiarom przemocy domowej, w tym możliwości otrzymania schronienia np. w schroniskach, hostelach, ośrodkach,
  • w razie potrzeby bądź na życzenie zainteresowany zwraca się do policji                      o podjęcie działań prewencyjnych wobec sprawcy, zgodnie z kompetencjami policji,
  • w przypadku stwierdzenia bądź podejrzenia popełnienia przestępstwa powiadamia organy ścigania,
  • może organizować i prowadzić np. punkty informacyjne, ośrodki pomocy, grupy wsparcia dla ofiar przemocy domowej, świetlice dla dzieci,
  • współpracuje z innymi instytucjami i organizacjami

Służba zdrowia

Głównym zadaniem służby zdrowia jest ochrona zdrowia pacjenta. Zjawisko przemocy domowej kwalifikuje się do zakresu sytuacji objętych świadczeniami zdrowotnymi ponieważ:
a) bardzo często towarzyszą mu wyraźne uszkodzenia zdrowia somatycznego,
b) zawsze występują poważne uszkodzenia zdrowia psychicznego. W dziedzinie pomocy ofiarom przemocy domowej, oprócz zadań podstawowych, takich jak np. udzielenie pomocy medycznej, istotne jest:

  • rozpoznanie sygnałów świadczących o występowaniu przemocy, szczególnie gdy ofiary bądź świadkowie próbują to ukryć,
  • umiejętność przeprowadzenia rozmowy umożliwiającej rozpoznanie form przemocy i częstotliwości jej występowania,
  • poinformowanie ofiar o możliwościach szukania pomocy,
  • wystawienie na prośbę poszkodowanych zaświadczenia lekarskiego                             o stwierdzonych obrażeniach.
  • poinformowanie ofiar o miejscach i warunkach wystawienia obdukcji,
  • w przypadku stwierdzenia takiej konieczności lub na prośbę poszkodowanych powiadomienie innych służb np. pomocy społecznej, policji, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych
  • w przypadku stwierdzenia podczas badania lub podejrzenia popełnienia przestępstwa, np. ślady ciężkiego uszkodzenia ciała, ślady podejrzanych oparzeń, wykorzystania seksualnego, powiadomienie organów ścigania,

Organizacje pozarządowe

Informacja o działalności lokalnych organizacji pozarządowych powinna być dostępna             w każdej gminie, w przychodni, poradni, szkole, komisariacie, itp. Organizacje pozarządowe to są głównie stowarzyszenie, fundacje, kluby. W zakresie pomocy ofiarom przemocy domowej organizują:

  • telefony zaufania, punkty informacyjno - konsultacyjne, ośrodki pomocy, schroniska, hostele, świetlice dla dzieci

W ramach swojej działalności oferują, m.in.:

  • pomoc psychologiczną, w grupie i kontakcie indywidualnym,
  • pomoc prawną, w tym pisanie pozwów, wniosków
  • pomoc socjalną
  • grupy wsparcia,
  • grupy samopomocowe,
  • pomoc socjoterapeutyczną dla dzieci,
  • udział w prowadzeniu wywiadów środowiskowych,
  • udział w pracach zespołów pomagających ofiarom przemocy np. przy gminnej komisji czy ośrodku pomocy społecznej,
  • udział w interwencjach,
  • pilotowanie przypadków,
  • pomoc w załatwianiu spraw urzędowych i innych

Współpraca służb i instytucji

Ofiary przemocy domowej potrzebują zwykle pomocy psychologicznej, prawnej, materialnej, socjalnej, medycznej, a także wsparcia. Niezmiernie istotna jest współpraca  i przepływ informacji pomiędzy różnymi instytucjami i organizacjami zajmującymi się pomaganiem ofiarom przemocy domowej, a co za tym idzie tworzenie koalicji lokalnych. Czynniki sprzyjające podniesieniu skuteczności pomocy ofiarom przemocy domowej świadczonej przez różne służby:

  • tworzenie zespołów pomocowych składających się z przedstawicieli różnych instytucji, np. policjant, pracownik socjalny, lekarz, pedagog,
  • znajomość miejsc, osób, możliwości udzielenia pomocy w środowisku lokalnym,
  • przekazywanie i zbieranie informacji od poszczególnych osób i instytucji pomagających rodzinom,
  • konsekwentne egzekwowanie świadczeń wynikających z zadań i kompetencji poszczególnych instytucji,
  • podnoszenie kwalifikacji pracowników w dziedzinie zjawiska przemocy domowej oraz sposobów skutecznej interwencji i możliwości pomocy,
  • odpowiednia dokumentacja poszczególnych przypadków, form udzielania pomocy i efektów. Uwaga: odpowiednio prowadzona dokumentacja jest niezwykle pomocna w ewentualnym postępowaniu karnym przeciwko sprawcy.

    Źródło:  www.niebieskalinia.pl

Sprawcy przemocy

Co wyzwala w nich taką falę agresji? Jak mogą wyrządzać tyle zła najbliższym osobom? Czy można to zrozumieć, wyjaśnić? Czy powinno im się pomagać? Czy też należy ich bezwzględnie karać? To pytania, które nurtują wiele osób pracujących z rodzinami doświadczającymi przemocy.
Nie posiadamy wystarczającej wiedzy, wiele jest też niejasności; podobnie, jak nie istnieje typowy portret ofiary przemocy, tak też trudno nakreślić portret sprawcy, zarówno jeśli chodzi o wiek, wykształcenie, status społeczny oraz cechy osobowości. W literaturze spotykamy wiele odmiennych podejść, koncepcji szukających wyjaśnienia zjawiska przemocy w rodzinie. Poniższy tekst jest próbą uporządkowania aktualnej wiedzy na temat sprawców przemocy domowej.

Osoby o osobowości nieprawidłowej
  • trwała niezdolność do związków uczuciowych z innymi ludźmi,
  • bezosobowy stosunek do życia seksualnego (przedmiotowe traktowanie partnera),
  • brak poczucia winy, wstydu i odpowiedzialności,
  • nieumiejętność odraczania satysfakcji (dążenie do natychmiastowego zaspokajania popędów i potrzeb),
  • utrwalone i nieadekwatne zachowania antyspołeczne,
  • autodestrukcyjny wzorzec życia (np. po okresie dobrego przystosowania, a nawet sukcesów, niszczenie dotychczasowych osiągnięć z przyczyn niezrozumiałych dla otoczenia), nieumiejętność planowania odległych celów (koncentracja na teraźniejszości),
  • niezdolność przewidywania skutków swojego postępowania,
  • niezdolność wyciągania wniosków z przeszłych doświadczeń (tj. nieefektywność uczenia się),
  • nie dające się logicznie wyjaśnić przerywanie konstruktywnej działalności,
  • swoisty brak wglądu,
  • w miarę sprawna ogólna inteligencja, formalnie nie zaburzona,
  • nie rozróżnianie granicy między rzeczywistością a fikcją, prawdą a kłamstwem,
  • brak lęku,
  • nietypowa lub niezwykła reakcja na alkohol,
  • częste szantażowanie samobójstwem,
  • tendencje do samouszkodzeń.

Badania potwierdzają, że osoby z osobowością nieprawidłową stanowią znaczny odsetek mężczyzn uporczywie znęcających się nad swoją rodziną.

Istnieją eksperci, którzy zdecydowanie odrzucają powyższą próbę porządkowania wiedzy na temat sprawców. Twierdzą, iż korzenie przemocy w małżeństwie leżą w kulturowo       i społecznie ugruntowanym przekonaniu o dominacji mężczyzn nad kobietami. Sprawcy, zgodnie z tą koncepcją, wybierają świadomie przemoc. Są przekonani, że do sprawowania władzy nad kobietami wolno mężczyznom używać wszelkich form przemocy. Czują się bezkarni, gdyż z własnego doświadczenia wnioskują, iż za przemoc wobec rodziny grożą im niewielkie konsekwencje prawne czy też społeczne.

Źródło: Artykuł Dwutygodnika "Niebieska Linia" nr 3/1999